Kinezyterapia

Sport wyczynowy wiąże się z obciążeniami, mikro urazami i kontuzjami. Dla przykładu podczas jednego skoku na stawy czworonoga wywierany jest nacisk o wartości dziesięciokrotnej masy jego ciała.  

Czym jest kinezyterapia? Jakie są rodzaje ćwiczeń?

Zrównoważony plan treningowy zakłada okresy większej aktywności i wzmożonego wysiłku w sezonie startowym oraz regenerację po jego zakończeniu. W przypadku zwierząt towarzyszących kinezyterapia pomaga przygotować zwierzę do ponownego poruszania się.

• Ćwiczenia bierne wykonywane są przez terapeutę w sytuacji, kiedy pacjent sam nie jest w stanie. Terapeuta zgina i prostuje stawy kończyn pacjenta do maksymalnego zakresu ich ruchu, we wszystkich możliwych płaszczyznach, rozciągając przy tym więzadła i ścięgna oraz wymuszając pracę mięśni. Efektem jest poprawa elastyczności stawów, przeciwdziałanie zanikowi mięśni, zmniejszenie spastyczności, a także przygotowanie aparatu ruchu do dalszej rehabilitacji.
• Ćwiczenia wspomagane wykonuje się w przypadku, kiedy pacjent może poruszać kończynami, ale utrzymanie ciężaru ciała i wykonanie ćwiczeń przekracza jego możliwości. Za pomocą taśm, szelek pasów nośnych stabilizuje się zwierzę i odciąża stawy, jednocześnie mobilizując mięśnie.
• Ćwiczenia aktywne (terapeutyczne) wymagają zaangażowania zwierzęcia. Rolą terapeuty jest wskazać zadanie i kontrolować, czy jest prawidłowo wykonane. W podstawowej formie to sesje opierające się na prostych komendach np. ruszanie, zatrzymanie, zmiany kierunku, podnoszenie kończyn. Podstawową metodą jest praca z ziemi, a także z wykorzystaniem bieżni, czy karuzeli dla koni. Wraz ze wzrostem sprawności pacjenta urozmaica się zajęcia wykorzystując przeszkody i przyrządy gimnastyczne (cavaletti, tunele, trampoliny, pochylnie, schody, bieżnie piłki i wałki rehabilitacyjne) a także naturalne ukształtowanie terenu (wzniesienia, podłoża o różnej strukturze). Celem ćwiczeń czynnych jest wzrost siły mięśniowej, poprawa wydolności i wytrzymałości, koordynacji oraz ogólnej kondycji zwierzęcia.
• W ćwiczeniach równoważnych używa się specjalnie zaprojektowanego sprzętu do wzmacniania mięśni i kończyn dotkniętych schorzeniami lub urazami. Zwierzę pracując na piłkach fizjoterapeutycznych, wałkach, beretach, balanserach i równoważniach kształtuje zmysł równowagi i świadomość własnego ciała. Celem ćwiczeń jest aktywizacja mniej sprawnych partii ciała i powrót do równomiernego obciążania kończyn przy wysiłku. Ten rodzaj ćwiczeń stosuje się najczęściej po zabiegach chirurgicznych oraz przy schorzeniach neurologicznych.
• Ćwiczenia koordynacji (propriocepcyjne) pomagają zwierzęciu odzyskać świadomość ciała i jego znajdowania się w przestrzeni i. Opierają się na zmianach kierunków poruszania się (fale, ósemki) a także wykorzystaniu cavaletti, czyli drążków nad którymi przechodzi pacjent. Kombinacji ćwiczeń jest wiele, w miarę postępów rehabilitacji stawia się przed zwierzęciem coraz trudniejsze zadania (np. zwiększając wysokość drągów, czy odległość pomiędzy nimi). 
• Ćwiczenia terapeutyczne stanowią formę rehabilitacji, ale także istotny element treningu ogólnorozwojowego. Podczas zajęć Dog fitness, czy Dual activierung zwierzę pracuje nie tylko ciałem, ale także głową. Obie metody opierają się na indywidualnym planie treningowym uwzględniającym potrzeby pacjenta i jego kondycję. Służą redukcji masy ciała, wzmocnieniu aparatu ruchu, niwelowaniu napięć i bolesności, poprawie kondycji i koordynacji, a także wzmacniają więź z opiekunem. Zastosowane elementy i przyrządy treningowe działają stymulująco na układ nerwowy za pomocą barw (niebieskie i żółte belki i pachołki w metodzie dual activierung), bodźców sensorycznych (wypustki na powierzchni piłek i walców w dog fitnessie) oraz właściwości podłoża (zastosowanie materaców, czy trampolin).

Ważnym aspektem każdego treningu jest podzielenie go każdorazowo na 3 etapy: rozgrzewkę, trening zasadniczy, gdzie wyróżnić możemy elementy sensoryczne, naukę świadomości ciała i wzmocnienie mięśni oraz na koniec tzw. cool down.

Hydroterapia w kinezyterapii 

Wskazania do stosowania hydroterapii są podobne u ludzi i u zwierząt: powikłania po urazach ortopedycznych, zmniejszenie zakresu ruchu stawów, przykurcze mięśniowe, zaburzenia neurologiczne, zapalenie ścięgien, czy otyłość.

Hydroterapia - otoczenie wodne zapobiega upadkom i urazom podczas treningu

Opór wody - większy, niż powietrza - zmusza zwierzę do wytężonej pracę mięśni szkieletowych oraz powolniejsze zginanie kończyn. Trening jest bardziej intensywny, ale nie obciąża aparatu ruchu. Pozwala osiągnąć zamierzony efekt w krótszym czasie bez ryzyka kontuzji. U pacjentów dotkniętych atrofią przyspiesza budowanie masy mięśniowej, natomiast dla zwierząt w treningu sportowym stanowi trening siłowy. Wypór hydrostatyczny zmniejsza względy ciężar ciała, redukując obciążenia stawów, więzadeł i ścięgien.

W przypadku pacjentów z nadwagą umożliwia aktywność fizyczną, a zatem redukcję masy ciała. U zwierząt z niedowładami i zanikiem mięśni ćwiczenia w wodzie dają szansę na wzmocnienie mięśni i powrót do sprawności ruchowej.

Ćwiczenia na hydrobieżni - kinezyterapia

Podczas ćwiczeń w basenie lub na bieżni wodnej ciśnienie hydrostatyczne wody zmniejsza obrzęki poprzez nacisk na tkanki. Wymusza także zwiększoną wentylację płuc, co skutkuje poprawą kondycji i wydolności. Dodatkowo stymuluje zakończenia nerwów czuciowych i poprzez mikromasaż rozluźnia mięśnie. U pacjentów weterynaryjnych hydroterapia opiera się głównie na bieżni wodnej lub basenie.

Hydrobieżnia to obudowane urządzenie zaopatrzone w pas transmisyjny, po którym porusza się zwierzę. podczas zajęć napełnia się zbiornik ciepłą wodą, do pożądaniej wysokości, co sprzyja rozluźnieniu mięśni i podniesieniu komfortu pacjenta. Ustawienie taśmy względem podłoża oraz prędkości z jaką się ona przesuwa pozwala na zróżnicowany trening. Basen dla koni jest stosowany zarówno w rehabilitacji, jak i treningu koni sportowych oraz młodych, które dopiero zaczynają pracę pod siodłem. W zależności od typu bieżni wodnej lub basenu można zastosować przeciwprąd, który znacznie zwiększa intensywność ćwiczeń.

Po wykluczeniu przeciwwskazań przez lekarza weterynarii kinezyterapia może być stosowana u zwierząt w każdym wieku i na każdym poziomie szkolenia. Korzyści z niej płynące są nie do przecenienia, a szeroki wybór metod daje możliwości leczenia wielu przypadłości i przeciwdziałania kontuzjom. Zaangażowanie właściciela wzmacnia więź z czworonogiem, sprzyja szkoleniu posłuszeństwa, zapobiega powstawaniu problemów behawioralnych. Zróżnicowane zajęcia działają stymulująco na układ ruchu zwierzęcia, integrację bodźców sensorycznych oraz działają przeciwdepresyjnie.