Cukrzyca - przyczyny, objawy i leczenie u zwierząt domowych

Światowy Dzień Walki z Cukrzycą obchodzony jest 27 czerwca, w rocznicę odkrycia insuliny przez Fredericka Bantinga.

Celem obchodów tego dnia jest zwiększanie świadomości społecznej oraz zachęcenie do działań profilaktycznych, takich jak regularny ruch i kontrolne badanie poziomu glikemii.

Cukrzyca jest zaburzeniem metabolicznym, które objawia się przez podwyższony poziom glukozy we krwi (hiperglikemię). To nieuleczalna choroba, dotykająca zarówno ludzi, jak i zwierzęta.

Szacuje się, że cukrzyca występuje u około 1% populacji psów i kotów.

Cukrzyca typu I to choroba autoimmunologiczna. Wynika ona z zaburzeń funkcjonowania układu odpornościowego, który zaczyna rozpoznawać zdrowe komórki trzustki produkujące insulinę jako obce i niszczy je. Skutkiem tej autoagresji są znaczne deficyty, bądź zupełny braku insuliny w organizmie. Za przyczyny cukrzycy typu I uważa
się przede wszystkim podłoże genetyczne, zapalenie trzustki oraz nowotwór trzustki. Etiologia nie jest jednak do końca poznana i wyjaśniona.

Genetyczne czynniki ryzyka:
- tendencje do tycia
- zaburzenia w gospodarce węglowodanowej

Pewne rasy mają większe predyspozycje do zapadania na cukrzycę. U psów są to:

terrier australijski, Yorkshire terrier, sznaucer, pudel miniaturowy, maltańczyk, szpic, sznaucer miniaturowy, jamnik, Beagle, Labrador, bichon .

Rasy kotów bardziej podatne na zachorowanie: birmański, rosyjski niebieski, norweski leśny, europejski krótkowłosy
i abisyński.

W cukrzycy typu II insulina nie działa efektywnie z powodu zjawiska zwanego insulinoopornością. Na cukrzycę typu II narażone są głównie koty.

Pewne warunki predysponują do pojawienia się tego schorzenia.
Wśród czynników środowiskowych wyróżniamy:
- dojrzały wiek
- płeć (suki zapadają na cukrzycę częściej niż psy)
- niezrównoważona dieta
- obniżona aktywność i z tym związana otyłość ( zwłaszcza u kocurów i gryzoni)
- nadciśnienie
- zapalenie trzustki
- immunologiczne zapalenie wysp trzustki
- zakażenia
- podanie leków antagonistycznych do insuliny
- stres ( istotny czynnik ryzyka u koni i kotów)

Niepokojące objawy, które mogą wskazywać na cukrzycę to:
- wzmożone pragnienie i diureza
- utrata masy ciała
- apatia
- pogorszenie kondycji okrywy włosowej
- specyficzny, przypominający aceton zapach z jamy ustnej
- zaburzenia widzenia
- osłabienie kończyn miednicznych (neuropatia cukrzycowa)

Rozpoznanie choroby stawia się na podstawie objawów klinicznych i badań laboratoryjnych. Oznacza się poziom glukozy we krwi oraz bada obecność glukozy w moczu. 

Leczenie cukrzycy opiera się na badaniu poziomu glukozy we krwi, podawaniu insuliny (w formie iniekcji), stosowaniu zbilansowanej diety, codziennej aktywności fizycznej oraz leczeniu chorób współistniejących. Bardzo ważne jest odpowiednie prowadzenie choroby w celu uniknięcia późniejszych powikłań.

Dla zwierząt z cukrzycą absolutnie niezbędnym urządzeniem jest glukometr. Pozwala on na szybkie badania poziomu glukozy we krwi w warunkach domowych. Dzięki temu opiekun może zorientować się obecnym stanie pacjenta
i odpowiednio zareagować jeśli zachodzi taka potrzeba.

Istotne jest by do badania poziomu glukozy u zwierząt korzystać z weterynaryjnego glukometru. Pomiary urządzeniem przeznaczonym dla ludzi będą znacznie zaniżone.
Różnice w kalibracji urządzeń pomiarowych wynikają z faktu, iż krew ludzi i zwierząt nie jest taka sama. Nie tylko wartość hematokrytu, a tym samym liczba czerwonych krwinek, znacznie się różni, ale także ich rozmiar. To wpływa na odmienne stężenie glukozy w osoczu czy w krwinkach czerwonych.

Glukometry „ludzkie” kalibrowane są dla parametrów krwi człowieka, zaś te weterynaryjne mają opcję wyboru gatunku przed badaniem.

Gpet PLUS to glukometr specjalnie skalibrowany do pomiaru glikemii u psów , kotów i koni.

Krew do badania pozyskuje się przez nakłucie ucha, wargi lub opuszki łapy u małych zwierząt.
Regularne pomiary poziomu glikemii zwiększają bezpieczeństwo podawania leków oraz są warunkiem utrzymania dobrostanu zwierzęcia.